مقاله ساختار اقتصادی واجتماعی حاشيه شهرمشهد وانحرافات اجتماعی

دسته بندي : علوم انسانی » اقتصاد
ساختار اقتصادی واجتماعی حاشيه شهرمشهد وانحرافات اجتماعی

چکيده
درکشورما جريان سريع شهرنشينی در20سال گذشته حاشيه نشينی واسکان غيررسمی رابه دنبال داشته واين پديده درحال رشدمشکلات اجتماعی,اقتصادی,فرهنگی,امنيتی وزيست محيطی فراوانی رادراغلب کلان شهرهای ايران به وجودآورده است . مشهد پس ازتهران بزگترين کلان شهرکشوربوده و رشدسريع شهرنشينی رادرچندسال گذشته تجربه کرده است . بخش عمده اين رشدبه حاشيه شهرمشهداختصاص داردکه جمعيتی معادل650هزارنفرووسعتی بيش از200کيلومترمربع راشامل می شود . شهرنشينی شتابان وادامه روندکنونی برنامه ريزي ها,جمعيت شهری بيشتریرادرآينده به سوی اين منطقه شهری سوق داده ومشکلات شهری بيشتری به وجودخواهدآورد . مناطق حاشيه نشين اين شهرکانون هزينه ها,کمبودها,نارضايتی ها,ناهنجاری های اجتماعی,روانی وفرهنگی ومسائل ضدامنيتی شده است وبديهی است درآيندهای نه چندان دورودرصورت بی توجهی به آن سبب ناامن شدن شهرمشهدخواهدشد .
مادراين پژوهش قصدداريم درمطالعه مقايسه ای ساختار اقتصادی واجتماعی مناطق حاشيه ومرکزشهر
مشهددرگرايش جوانان به انحرافات اجتماعی رادرسال 1384موردبررسی قراردهيم .
متن سازمان اجتماعی,ارتباطات ميان اعضاءراتعيين می کند. ساترلندبه جای اصطلاح ناهمامنگی ميان ساخت اجتماعی,نسبيٌت ساخت اجتماعی راترجيح می دهد . کلووارد واوهلين معتقدندکه هنجارهای اجتماعی دوجنبه دارند . هنجارهامرزبين عمل درست ونادرست رامعلوم می کنند. فرصت های نابرابر
اساس فرضيه کلووارد واوهلين است وارتباط بين بزهکاران باسابقه ومبتدی های جوان رامهم می دانند.
نظريه آنومی مرتون موقعيت فردرااساسا از لحاظ فرصت های مجاز می نگرد . کلووارد واوهلين ازنظريه مرتون تفاوت فرصت دسترسی به راههای مجازوازنظريه شاو ومک گی انتقال فرهنگی وازنظريه ارتباطات مختلف ساترلندتفاوت دسترسی به راههای غيرمجازرامی گيرند .به نظرآنهانوع بزهکاری وميزان دسترسی ساکنان به راههای غيرمجازراساخت اجتماعی تعيين می کند وارزشهای مناطق جرم خيزضدارزشهای جامعه به هنجاراست, شاو ومک گی نظام اجتماعی اين مناطق را بی سازمان می نامند .
واژه های کليدی: شهرنشينی,حاشيه نشينی,مرکزنشينی,کلان شهر,بی سازمانی اجتماعی,پيوندافتراقی,ساخت اقتصادی واجتماعی, انحرافات اجتماعی ,سرمايه اجتماعی .
- مقدمه
شهر نشيني بيش از پنج هزار سال قدمت دارد . تا سال 1900 از هر هشت نفر ، فقط يكي در مناطق شهري زندگي مي كرد . اما در پايان قرن كنوني نيمي از جمعيت جهان شهر نشين بوده كه دو سوم از اين جمعيت 3 ميلياردي در كشورهاي جهان سوم زندگي مي كنند (گِِيلبرت وگاگلر ، 1375 : 7 ).
بررسي تحولات شهر نشين كشورها نشان مي دهدكه كلان شهرهاي محدودي بخش عمده اي از جمعيت مناطق شهري و امكانات توسعه اقتصادي كشور را به خود جلب و جذب نمودند و چون زير ساخت هاي آماده اي وجود نداشت لذا تبعات اقتصادي - اجتماعي نا خواسته فراواني را بر نظام اجتماعي اين كشورها تحميل كرده است . زيرا در محيط شهر سازمان اجتماعي ، نوع احساسات ، ذهنيات و نظام معيشت با جوامع پيشين تفاوت اساسي پيدا مي كند( گي روشه ، 1375 : 85 - 59).
كلان شهر مشهد ( دومين كلان شهر پس از تهران و بزرگترين كلان شهر مذهبي ) دو ويژگي و خصلت منحصر به فرد دارد كه در ساير كلان شهرها چنين موقعيتي وجود ندارد . اولين ويژگي ممتاز آن وجود زيارتگاه هشتمين امام شيعيان حضرت امام رضا ( ع ) مي باشد ويژگي عمده ديگر شهر مشهد همجواري و نزديك بودن مرزهاي آن با كشور افغانستان مي باشد و از آنجا كه عمدتاُ افاغنه در حاشيه شهر مشهد ساكن شده اند در وهله اول بيشترين تأثير را بر ساكنين اين مناطق به جا مي گذارند كه جاي تأمل و تعمق بيشتري دارد. ما در اين تحقيق در صدد پاسخگويي به سؤالات زير مي باشيم
1- اندازه جامعه اي كه فرد در آن زندگي مي كند چگونه و تا چه حدي بر شيوه زندگي ، روابط اجنماعي و شخصيت او تاثير مي گذارد ؟
2 - روابط وساختاراجتماعي مناطق حاشيه نشين چگونه است ؟
3- عوامل فردي واجت