مقاله بازار اسلامی

دسته بندي : علوم انسانی » اقتصاد
چكيده:
بازار يكي از نهادهاي اصلي نظام اقتصادي اسلام است. از ويژگيهاي عمده بازار اسلامي مي‌توان به آزادي ورود و خروج، تبادل صحيح اطلاعات، محدوديت تباني و سازش براي تعيين قيمتها، محدود بودن سود، عدم انحصار خريد و فروش، رقابت همراه با تعاون و اخلاقي بودن بازار اشاره نمود. با توجه به ويژگيهاي بازار اسلامي، اخلاق و دولت دو عامل اصلي و موثر براي كنترل بازارند. عامل اخلاق و ايمان، مبادله كنندگان موجب مي شود كه تقاضا و عرضه كالا ها و خدمات مطابق با مصالح واقعي جامعه باشد. دولت با نظارت مستمر و دخالت به گاه لزوم به حمايت از قيمتهاي طبيعي و غيرظالمانه مي پردازد تا مصالح عمومي تامين گردد. تاريخ مسلمانان نشان مي دهد كه دولتهاي اسلامي به بازار و مكانيسم تعيين قيمتها توجه ويژه اي داشته اند. امروزه تبلیغات، ركن اساسی معاملات شمرده می شود و در بازارهای دنیا، سخت متداول است.اسلام با تبلیغات مخالفت ندارد ولی با فریبكاری یعنی با تبلیغات دروغ به سختی مخالف است.مسلمانان درستكار گذشته، بر این آموزش چنان استوار بودند كه گاهی به مبالغه دچار می شدند و به گمان آنكه از متاع خود ستایشی نابجا كرده اند، از معامله باز می ایستادند!غزالی می نویسد: "حكایت است از یونس عبید كه وی خز فروختی و صفت نمی كرد.یك روز سفط یعنی جامه دان، فراز كرد بر خریدار و شاگرد وی گفت: یا رب مرا از جامه های بهشت كرامت كن! او سفط بیفكند و آن خز نفروخت، ترسید كه این ثنا باشد بر كالا"پیامبر(ص) بر درستكاری مسلمانان در بیع و شری، اصرار داشت و از صورت های گوناگون خدعه و نیرنگ در داد و ستد نهی می كرد، تا آنجا كه محدثان آورده اند: "پیامبر، در كار معاملهاز نجش منع كرد" و نجش آن است كه كسی خود را آماده خرید كالایی نشان دهد با بهایی سنگین! تا دیگران را برای خرید آن به رغبت افتند در حالی كه نیت وی به دست آوردن كالا نباشد بلكه بخواهد به فروشنده سودی رساند یا بر خریدار، زیانی وارد سازد"بازار مسلمانان همچون بازار یهود، جای حیله های نامشروع نبود، زیرا پیامبر اسلام(ص) كار یهودیان را ناروا شمردهو فرموده بود: "خدا یهودیان را از رحمتش دور كند چرا كه خوردن پیه چهارپایان بر ایشان حرام شد ولی آنان حیله زدند و پیه را فروختند و بهایش را خوردند"باز پیامبر(ص) فرمود: "خدا چون چیزی را حرام كند، بهایش را نیز حرام كند"به پیروی از رسول خدا(ص) خلفاء نیز می كوشیدند تا بازار مسلمانان را از حرامخواری و فریبكاری پاك نگاه دارند. زمخشری در كتاب "ربیع الابرار" آورده است: "روزی علی(ع) به بازار رفت و بر دكه قصابان بایستاد و گفت: ای گروه قصابان، هركس كه بر گوسفندی بدمد تا آن را فربه جلوه دهد، از ما نیست!"
بازار در تمدن اسلامی
هدف این تحقیق اثبات این واقعیت است که دین مقدس اسلام, به عنوان یگانه مکتب رهاییبخش انسان در تمام زمینهها و از جمله مسائل اقتصادی با ارائه فرامین منطبق بر فطرت انسانی خود, راه هدایت دنیوی و اخروی بشر را نشان داده است.

در اوایل قرن هفتم میلادی زمانی که دو ابرقدرت ایران و روم بر سر تسلط و نفوذ جهانی پیکار میکردند, در شبه جزیرهٔ عربستان حادثهای رخ داد که مسیر جریان تاریخ را عوض نمود. در آن برهه مردی خردمند و امین به تلقین ندای حق در کانون بتپرستی بر ضد خدایان متعدد برخاست و نهضت عظیم و جهانی اسلام را بنا گذاشت. این نهضت عظیم با پیشرفت سریع خود, تمدنی با شکوه در تاریخ جهان بوجود آورد. تمدنی که در نتیجهٔ چندین قرن تلاش و فعالیت پیروان اسلام پدید آمد, از نظر عظمت و ابهت و ظرافت از مهمترین تمدنهای انسانی کم نداشت. اولین اقدام پیامبر(ص) پس از هجرت به مدینه پایهگذاری یک جامعهٔ نوین بود, جامعهای که در آن دین با کلیهٔ جنبههای زندگی پیوندی محکم داشت و از آلایش اعراب دورهٔ نظام جاهلیت و مفاسد قریش عاری بود. ابداعات و تصمیم گیریهای اقتصادی پیامبر(ص) درمدینه باعث رونق اقتصادی عربستان گردید و موجب شد تا اهداف اسلامی در سراسر عربستان گسترش یابد و بعدها به سراسر دنیا برسد. از این رو جامعه اسلامی مزبور میتواند به مقیاس کوچکتری الگوی جامعهٔ بزرگ اسلامی آینده باشد. لذا در هنگام تدوین نظام اقتصادی اسلامی ایران, آگاهی هر چه عمیقتر از تمدن غنی اسلامی ضرورتی غیر قابل تردید دارد. هدف این تحقیق اثبات این و