مقاله مواد نيروزا و مكملها

دسته بندي : علوم انسانی » تربیت بدنی و ورزش
 مواد نیرو زا
در نگاه اول واژة نيروزا به معناي هر چيزي است كه به فعاليت بدن كمك كند. متأسفانه، هماكنون اكثر مردم گمان ميكنند كه تمام مواد نيروزا بايد دارو باشند. مثال برجسته استفاده از اين مواد در بازيهاي المپيك 1988 سئول نمايان شد. هنگامي كه مدال طلاي بن جانسون دونده كانادايي و دارندة ركورد جهاني 100 متر، به خاطر مصرف استروئيدهاي آنابوليك بازپس گرفته شد.
اينكه فكر كنيم داروها تنها راه بهبود پتانسيل كاري هستند بسيار اشتباه است؛ زيرا برنامههاي تمريني جسمي و رواني، شرايط آب و هوايي مناسب و يا رعايت مسائل تغذيهاي راندمان شخص را افزايش ميدهد.
ـ قوانين اكثر ورزشها در مورد اجازه مصرف داروها و مواد نيروزا كاملاً اختصاصي است. يقيناً از نظر فلسفه استفاده از اين مواد، به نظر ميرسد اين قوانين براي گروههايي نسبت به گروههاي ديگر غيرمنصفانه باشد. به عنوان مثال، ورزشكار ثروتمند ميتواند در ارتفاع بالا در يك دوره طولاني تمرين كند در صورتي كه ورزشكار فقيرتر ممكن است مجبور به استفاده از دوپينگ خون شود. نتيجة پاياني يكسان است ـ بهبود ظرفيت حمل اكسيژن ـ اما اولي مجاز و دومي غيرقانوني است.

ـ ورزش مدرن امروز يك مشكل دارد. اكثر قوانين آن (و همچنين فلسفه حاكم) براي جامعهاي پايهگذاري شده كه به طور قابل ملاحظهاي با جامعهاي كه ما در حال حاضر در آن زندگي ميكنيم تفاوت دارد. در حالي كه بازتاب تعدادي قوانين با گذر زمان تغيير كرده است اما فلسفه بنياني آن اساساً مربوط به زمانهاي گذشته است.
ـ ورزش حالا يك تجارت بزرگ است و احتمالاً يكي از بزرگترين صنايع رشد يافته در قرن حاضر ميباشد. منسوجات وابسته، توليدكنندگان كفش و وسايل، تأمينكنندگان تسهيلات (نظير ساختمانها) و صاحبان صنايع نو و جديد به هيچوجه مايل نيستند كه عقربههاي ساعتشان در جهت عكس حركت كند. عصر سوداگرايي تفاوت بزرگي را ايجاد كرده است، عده زيادي به ورزش به عنوان شغلي با درآمد بالقوه فوقالعاده نگاه ميكنند. بسياري از فيلسوفان آماتور از جمله خود من به اين نكته باور دارند كه ورزش در دنياي امروز نقش جنگ (مبارزه) را به عهده گرفته است و ميادين المپيك حالا صحنههاي جنگ و كارزار است. اگر چنين فلسفهاي صحيح باشد، بنابراين ممكن است كه قوانين جنگ در اينجا حاكم باشد و تقريباً هر چيزي كه به سمت حمايت و پشتيباني از پيروزي گام بردارد مطلوب و پسنديده است. در اينجا بين فلسفه دكوبرتن و فلسفه بالا تضادها و اختلافاتي وجود دارد كه براي نسلهاي بعدي دنياي ورزش بايد اين موضوع مشخص شود. احتمالاً الان خيلي دير است كه پيشنهاد كنيم ورزش شبيه فعاليتي ساده در باشگاهي خاص است كه شخص ورزشكار مجبور است يا قوانين باشگاه را رعايت كند يا آنجا را ترك نمايد. ورزش ميبايد نظرات جاري جامعه را منعكس كند اما بايد اين آمادگي را نيز داشته باشد كه موقعيت و وضعيت بهتري را نسبت به آنچه به ارث برده به نسل بعدي منتقل كند. در حال حاضر بسياري از مردم در مورد اين مسئله كه ورزشكاران نسل بعدي خط مشي بهتري براي پيشرفتهاي ممتد به ارث ببرد به شدت دچار شك و ترديد هستند. عمده نگراني آنها از اين بابت است كه نسل ورزشكار حاضر، ورزشكاران در دورة فعلي سريع پولدار شدن را به عنوان هدف خود ميدانند تا اينكه نگران آينده ورزش باشند.
با وضعيت نابساماني كه وجود جوايز مالي خوب انتظار افراد موفق را ميكشد، جاي شگفتي نيست كه بعضي با فلسفه پيروزي با هر قيمتي از روشهاي نادرست استفاده كنند. آنچه در پي اين فلسفه ميآيد اعتياد دارويي در بين ورزشكاران است. مصرف دارو براي افزايش و بالا بردن كارآيي در ورزش مسئلة جديدي نيست. در بازيهاي يونان باستان، كساني كه از ميان رژيمهاي غذايي خاص، از تركيبات افزايشدهنده كارآيي استفاده ميكردند گناهكار شناخته ميشدند. اخيراً در يك برنامة تلويزيوني كه از كانال آمستردام پخش ميشد اسنادي از مصرف دارو در بين ورزشكاران در دورانهاي مختلف ارائه شد. حتي در زمانهاي نه چندان دور ورزشكاران به دنبال معجون جادويي كه بعداً شامل الكل و نيكوتين بود ميگشتند. اما در حال حاضر وضعيت بسيار پيچيدهتر است و به بالاترين تكنولوژيها جهت تعيين سطح مصرف و نوع داروهاي مصرفي نياز است. هماكنون مسئلة دوپينگ حالت جزايي دارد و ورزشكاران متخلف هميشه دو پله جلوتر از پليس (آزمونگرهاي دوپينگ) قرار دارند. به نظر ميرسد در آيندهاي نزديك اين مشكل به راحتي قابل حل نباشد.

انواع دارو
داروهاي افزايشدهندة عملكرد و راندمان را ميتوان به 10 گروه اصلي تقسيم كرد. هر يك از اين گروهها به منظور ايجاد اثر خاصي در ورزش مورد استفاده قرار ميگيرند كه برخلاف اهداف فعاليتهاي ورزشي است.
آرامبخشها
آرامبخشها به منظور كاهش اضطراب، كاهش فشار روحي و قرار دادن ذهن در حالت استراحت و آرامش بدون صدمه به اعمال مغزي مورد استفاده قرار ميگيرد. اين داروها به علت داشتن اثر آرامشبخش حالات تهاجمي فرد را سركوب ميكنند، بنابراين به ميزان جزيي براي ورزشهاي تهاجمي مصرف ميشوند. اگرچه استفاده از آنها در ورزشهايي نظير تيراندازي با اسلحه و كمان به خوبي ثابت شده است.